महाबली , (राजा बली चक्रवर्ती) हो केरळा भोंवतणी खंय तरी अस्तित्वांत आशिल्लो राक्षस-राजा. तो इतलो बळिश्ट आशिल्लो की देवांक ताचे कडल्यान धोको दिसता. देखून विष्णुचो वामन अवतार वामनान ताका फटोवन पाताळांत धाडलो.
महाभारत राजपुत्रांचो गुरू कृपा , कुरुक्षेत्र झुजांतल्यान जिवंत उरिल्ल्या तीन कौरवांतलो एक आशिल्लो. असो अद्भुत गुरू जावन कृष्णान ताका अमरत्व दिलें आनी तो आयज जिवो आसा.
मार्कंडेय हो एक पुर्विल्लो ऋषी, ताचो उल्लेख महाभारतांत मेळटा, ताका शिवान आपले भक्तीखातीर अमरत्व दिल्लें.
चिरंजीवी इतिहासीक आसात काय?
प्रेरणादायक पौराणीक व्यक्ती म्हणून तांकां आदर आसलो तरी इतिहासांत चिरंजीवी लोकांक मान्यताय मेळूंक ना. तांचे कडेन प्रत्यक्षदर्शी मेळिल्ल्याची नोंद खंयच्याच इतिहासकारान केल्ली ना. पुराणकथांनी उल्लेख केल्लीं जायतीं थळां भौगोलिक नदरेन मेळूंक शकनात. महाबहरात, रामायण, पुराण ह्या सारक्या बरयल्ल्या स्त्रोतांची इतिहासीक नदरेन सत्यापीत करप कठीण आसा. देखीक- रामायण इ.स.प .५ व्या शेंकड्यांत बरयल्लें अशें विद्वानांचें मुल्यांकन केलां . पूण सेटिंग त्रेतायुगांत, 870000 वर्सां आदीं, ह्या घडणुकां खातीर प्रत्यक्षदर्शी स्रोत कठीण. तशेंच महाभारताची रचना इ.स.प.तीनव्या ते तिसऱ्या शेंकड्यामदीं केन्ना तरी जाल्ली , जाल्यार घडये इ.स.प.८-९ व्या शेंकड्यांतल्या घडणुकांचें वर्णन केल्लें . लेखकांनी तांणी सांगिल्लीं घडणुको शेंकड्यांनी वर्सां आदीं घडिल्लीं आशिल्ल्यान तीं पळोवंक नाशिल्लीं.
जेजूच्या पुनर्जल्माची इतिहासीक नदरेन तपासणी केल्या.
जेजू अस्तित्वांत आशिल्लो आनी इतिहासाच्या मार्गांत बदल घडोवन हाडपी भौशीक मरण मेलो हें निश्चीत. लौकिक इतिहासांत जेजू आनी ताच्या काळांतलो संवसाराचेर ताचो परिणाम हांचेविशीं जायते उल्लेख नोंद जाल्यात. दोन पळोवया.
टॅसिटस हें वखद
रोमन गव्हर्नर-इतिहासकार टॅसिटस हाणें रोमन सम्राट नीरोन पयल्या शेंकड्यांतल्या क्रिस्तांवांक (इ.स. ६५ वर्सा) कसो फांशी दिली हाची नोंद करतना जेजूचो एक आकर्शक उल्लेख केला , जांकां नीरोन रोम लासपाचो आरोप केलो. टॅसिटसान बरयल्लें तें पळयात:
‘नीरो… सगळ्यांत उत्कृश्ट छळांनी ख्यास्त दिवपी, सादारणपणान क्रिस्तांव म्हणपी व्यक्ती, जांकां तांच्या व्हडपणाक लागून दुस्वास जाताले. ह्या नांवाचो संस्थापक क्रिस्ताक टायबेरियसाच्या काळांत जुदेयाचो वकील पोंटियस पिलातान जिवेशीं मारलो; पूण कांय काळा खातीर दवरिल्लो विनाशकारी अंधश्रध्दा परतून फुटलो, फकत जुदेयांतल्यान न्हय, जंय ही दुराचाराची सुरवात जाली, पूण रोम शारांतल्यानय’.टॅसिटस हें वखद. अॅनाल्स पंदराव्या. 44. 112 इ.स
‘ह्या वेळार एक बुदवंत मनीस आशिल्लो … जेजू. … बरें, आनी … सद्गुणी. आनी ज्यू आनी हेर राश्ट्रां मदले जायते लोक ताचे शिश्य जाले. पिलातान ताका खुर्सार मारपाचो आनी मरणाचो ख्यास्त दिलो. आनी ताचे शिश्य जाल्ल्या लोकांनी ताचें शिश्यत्व सोडलें ना. खुर्सार मारल्या उपरांत तीन दिसांनी तो तांकां प्रगट जालो आनी तो जिवो आसा अशें तांणी कळयलें’.जोसेफस हांणी केला. ९० इ.स. पुर्विल्लीं वस्तू xviii. ३३ हें नांव
जोसेफस हाणें पुष्टी केल्या की:
जेजू अस्तित्वांत आशिल्लो,
तो धर्मगुरू आशिल्लो,
ताच्या शिश्यांनी जेजूक मेल्ल्यांतल्यान जिवंत जाल्ल्याची जाहीर घोशणा केली.
ह्या इतिहासीक झलकींवयल्यान क्रिस्ताचें मरण ही एक नामनेची घडणूक आशिल्ली आनी ताच्या शिश्यांनी ताच्या पुनर्जल्माचो प्रस्न ग्रीक-रोमन संवसारांत जबरदस्तीन घालो अशें दिसून येता.
जेजूची चळवळ जुदेयांत सुरू जाली पूण रोखडीच रोमांत जाली अशें जोसेफस आनी टॅसिटस हांणी स्पश्ट केलां
इतिहासीक फाटभूंय – बायबलांतल्यान
पुर्विल्ल्या संवसारांत हो भावार्थ कसो फुडें सरलो हाचेविशीं लूक हो इतिहासकार आनीक तपशील दिता.
याजक आनी देवळाच्या राखणदारांचो सेनापती आनी सदुकी लोक लोकां कडेन उलयतना पेद्रू आनी जुांव हांचे कडेन गेले. २ प्रेषित लोकांक शिकयताले, जेजूंतल्यान मेल्ल्या मनशांचें पुनर्जिवंतपणाची घोशणा करताले म्हणून तांकां खूब त्रास जालो. ३ तांणी पेद्रू आनी जुांवाक धरले आनी सांज जाल्ली म्हणून तांकां दुसऱ्या दिसा मेरेन बंदखणींत दवरले. ४ पूण संदेश आयकल्ल्या जायत्या जाणांनी विस्वास दवरलो; देखून भावार्थी मनशांचो आंकडो सुमार पांच हजार मेरेन वाडलो.
५ दुसऱ्या दिसा जेरुसलेमांत राज्यकर्ते, जाण्टे आनी कायद्याचे शिक्षक मेळ्ळे. ६ मुखेल याजक हन्नास थंय आशिल्लो आनी तशेंच कायफा, जुांव, अलेक्झांडर आनी हेर मुखेल याजकाच्या कुळांतले लोक आशिल्ले. ७ तांणी पेद्रू आनी जुांवाक आपल्या मुखार हाडून तांकां विचारपाक सुरवात केली: “तुमी खंयच्या बळग्यान वा खंयच्या नांवान हें केलें?”
८ मागीर पवित्र आत्म्यान भरिल्लो पेद्रू तांकां म्हणालो: “ राज्यपाल आनी जाण्टे ! हो मनीस तुमच्या मुखार उबो रावता 11 जेजू आसा
“’तुमी बांदप्यांनी न्हयकारलो तो फातर, जो कोनशाचो फातर जाला.’ [ ए ]
१३ जेन्नां तांकां पेद्रू आनी जुांवाचें धैर पळेलें आनी ते अशिक्षीत, सादारण मनीस आसात हें कळ्ळें तेन्नां तांकां अजाप जालें आनी हे मनीस जेजू वांगडा आशिल्ले हाची तांणी दखल घेतली. १४ पूण बरे जाल्लो मनीस आपल्या वांगडा उबो रावताना तांकां दिसूंक लागलो म्हणून तांकां कांयच सांगूंक मेळ्ळें ना. १५ तेदनां तांणी तांकां सभाघरांतल्यान भायर सरपाचो आदेश दिलो आनी उपरांत एकठांय बसले. १६ “आमी ह्या मनशां कडेन कितें करपाचे?” तांणी विचारलें. “जेरुसलेमांत रावपी सगळ्यांक कळटा की तांणी एक उल्लेखनीय चिन्नां केल्या आनी आमी तें न्हयकारूंक शकनात. 17 पूण ही गजाल लोकां मदीं आनीक पातळची न्हय म्हूण आमी तांकां शिटकावणी दिवंक जाय की आतां कोणा कडेन ह्या नांवान उलोवंक नाका.”प्रेषितांचीं कृत्यां 4:1-17 (सुमार 63 इ.स.)
अधिकार् यांचो आनीक विरोध
मागीर सदुकींच्या पंगडाचे वांगडी मुखेल याजक आनी ताच्या वांगड्यांक मत्सर जालो. १८ तांणी प्रेषितांक धरून भौशीक बंदखणींत दवरले. १९ पूण रातच्या वेळार सर्वेस्पराच्या एका देवदूतान बंदखणीचीं दारां उगडून तांकां भायर काडले. २० ताणें म्हणलें, “जा, देवळाच्या आंगणांत उबो राव आनी लोकांक ह्या नव्या जिविता विशीं सगळें सांग.”
२१ फांतोडेर ते तांकां सांगिल्ले प्रमाण देवळाच्या आंगणांत भितर सरले आनी लोकांक शिकवंक लागले.
मुखेल याजक आनी ताच्या वांगड्यांक पावले तेन्ना तांणी महायाजक-इज्रायलाच्या जाण्ट्यांची पुराय सभा- एकठांय आपोवन प्रेषितांक बंदखणींत धाडले. २२ पूण जेलांत पावतकच अधिकाऱ्यांक ते थंय मेळूंक ना. देखून तांणी परत वचून कळयलें: २३ “आमकां जेल सुरक्षीतपणान कुलूप लायिल्ली मेळ्ळी आनी दारांक राखणदार उबे रावले, पूण तीं उगडटना आमकां भितर कोणूच मेळ्ळो ना.” २४ ही खबर आयकून देवळाच्या राखणदारांचो सेनापती आनी मुखेल याजक हांकां लागून कितें जावं येता असो प्रस्न पडलो.
२५ तेदनां कोणे तरी येवन म्हणलें, “पळयात, तुवें बंदखणींत घाल्ले मनीस देवळाच्या आंगणांत उबे रावून लोकांक शिकयतात.” २६ तेन्नां सेनापती आपल्या अधिकाऱ्यां सयत गेलो आनी प्रेषितांक हाडले. तांणी बळगें वापरलें ना, कारण लोक तांकां फातर मारतले असो भंय तांकां दिसतालो.
२७ प्रेषितांक हाडून मुखेल याजकान चवकशी करपाक सभा मुखार हाजीर केले. २८ “ह्या नांवान शिकवंक नाका म्हण आमी तुमकां खर आज्ञा दिल्यात,” ताणें सांगलें. “तरी तुवें जेरुसलेम तुज्या शिकवणेन भरला आनी ह्या मनशाच्या रगताक लागून आमकां गुन्यांवकार करुंक थारायलां.”
२९ पेद्रू आनी हेर प्रेषितांनी जाप दिली: “आमी मनशां परस देवाचें आज्ञा पाळूंक जाय! ३० आमच्या पूर्वजांच्या देवान जेजूक मेल्ल्यांतल्यान जिवंत केलो-तुवें ताका खुर्सार फांशी दिवन मारलो. ३१ इज्रायलाक पश्चात्ताप करुंक आनी तांचीं पात्कां माफ करुंक देवान ताका आपल्या उजव्या हातांत उबारलो, आनी इज्रायलाक पश्चात्ताप करुंक आनी तांचीं पात्कां माफ करुंक जाय आत्मो, जाका देवान आपली आज्ञा पाळपी लोकांक दिला.”
३३ हें आयकून तांकां राग आयलो आनी तांकां मारून उडोवपाची इत्सा जाली. ३४ पूण सगळ्या लोकांनी मान दिवपी गमलीएल नांवाचो एक फरीसी सभाघरांत उबो रावून त्या मनशांक थोडो वेळ भायर दवरपाचो आदेश दिलो. ३५ मागीर ताणें महासभाक संबोधीत केलें: “इज्रायलांतले मनीस, तुमी ह्या मनशां कडेन कितें करपाचो विचार करतात, ताचेर बारीकसाणेन विचार करात. ३६ कांय काळापयलीं थ्यूदास आपूण कोण तरी अशें म्हणत हाजीर जालो आनी सुमार चारशें मनीस ताचे कडेन एकठांय आयले , ताका मारलो, ताचे सगळे अनुयायी शिंपडले आनी सगळें कांयच जालें ना बंडांत ताकाय मारलो आनी ताचे सगळे अनुयायी शिंपडले 38 देखून, ह्या मनशांक सोडून दिवचें, कारण तांचो हेतू वा वावर मनशाच्या मूळचो आसल्यार, तो अपेशी थारतलो .
हो नवो समज थांबवपाक ज्यू फुडाऱ्यांनी कसो व्हड यत्न केलो तें पळयात. हे सुरवेचे वाद जेरुसलेमांत जाले, त्याच शारांत जंय फकत कांय सप्तकां आदीं तांणी जेजूक जाहीरपणान फांशी दिली .
ह्या इतिहासीक डेटा वयल्यान आमी पर्यायाचें वजन करून आनी कितें अर्थ आसा तें पळोवन पुनर्जल्माची चवकशी करूंक शकतात.
जेजूची कूड आनी कबर
मेल्ल्या क्रिस्ताच्या थड्या विशीं आमचे कडेन फकत दोन पर्याय आसात. एक तर त्या इस्टर आयतारा सकाळीं थडगी रिती आशिल्ली वा तातूंत ताची कूड आशिल्ली. हेर पर्याय नात.
पुनर्जल्म संदेशाक विरोध करपी ज्यू फुडाऱ्यांनी ताका कुडीन खंडन केलो ना
जेजूची कूड आशिल्ली ती कबर देवळा पासून पयस नाशिल्ली, जंय ताचे शिश्य तो मेल्ल्यांतल्यान जिवंत जाला अशें लोकांक बोवाळ करताले. ज्यू फुडाऱ्यांक फकत थडग्यांतली कूड दाखोवन आपलो पुनर्जल्म संदेश बदनाम करप सोंपें आसूंक जाय आशिल्लें. इतिहासांतल्यान दिसून येता की पुनर्जिवंतपणाचो संदेश (जो अजूनय थडग्यांत आशिल्ली कूड आशिल्ल्यान असिध्द आसा) थड्या लागसारच सुरू जालो, जंय पुरावे सगळ्यांक मेळटाले. ज्यू फुडाऱ्यांनी एक कूड दाखोवन आपलो संदेश खंडीत करूंक नाशिल्ल्यान थडग्यांत दाखोवपाक कूड नाशिल्ली.
जेरुसलेमांतल्या पुनर्जिवंतपणाच्या संदेशाचेर हजारांनी लोकांनी विस्वास दवरलो
हजारांनी लोकांनी ह्या वेळार जेरुसलेमांत जेजूच्या भौतीक पुनर्जल्माचेर विस्वास दवरून धर्मांतर केलो. तुमी जर गर्देंतल्या लोकां मदले एक आसले, ताचो संदेश खरो आसा काय कितें असो प्रस्न विचारून, तुमी निदान दनपारां जेवपाचो ब्रेक घेवन थडग्यांत वचून एक नदर मारून थंय अजून मडें आसा काय ना? जेजूची कूड अजूनय थडग्यांत आसली जाल्यार प्रेषितांच्या संदेशाचेर कोणूच विस्वास दवरचो नासलो. पूण जेरुसलेमांतल्यान सुरू जावन तांकां हजारांनी अनुयायी मेळ्ळे अशें इतिहासांत नोंद जाता. जेरुसलेमांत अजूनय एक कूड आसली जाल्यार तें अशक्य आसतलें. जेजूची कूड थडग्यांत उरल्यार विडंबनात्मक गजाली निर्माण जातात. ताका कसलोच अर्थ ना.
गूगल मॅप जेरुसलेम मांडावळ. जेजूच्या थड्याचीं दोन संभाव्य सुवाती (दोनूय एक कूड नाशिल्लीं) जेरुसलेम देवळा पासून पयस नात जंय अधिकार् यांनी प्रेषितांचो संदेश आडावपाचो यत्न केलो
शिश्यांनी मडें चोरलें काय?
तर कुडीचें कितें जालें? सगळ्यांत चड विचारांत घेतिल्लें स्पश्टीकरण अशें जालां की शिश्यांनी स्वता थडग्यांतल्यान मडें चोरून व्हेली, खंय तरी लिपोवन दवरली आनी मागीर हेरांक चुकीची वाट दाखोवंक मेळ्ळी.
तांणी हें येसस्वीपणान वेवस्थापन केलें आनी मागीर तांणी आपल्या फटोवपाचेर आदारिल्लो धर्मीक श्रध्दा सुरू केलो अशें समजा. पूण प्रेषितांचीं कृत्यां आनी जोसेफस ह्या दोगांयच्या विवरणाक फाटीं पळयल्यार आमी लक्षांत घेतात की वाद “प्रेषित लोकांक शिकयताले आनी जेजूंत मेल्ल्या मनशांचें पुनर्जिवंतपण जाहीर करताले” असो आशिल्लो. हो विशय तांच्या लेखनांत सगळेकडेन आसा. पावलू, आनीक एक प्रेषित, क्रिस्ताच्या पुनर्जिवंतपणाचें म्हत्व कशें रेट करता तें पळयात:
कित्याक म्हाका मेळ्ळें तें हांवें तुमकां पयलें म्हत्वाचें म्हण सांगलां: शास्त्रा प्रमाणें ख्रिस्त आमच्या पात्कां खातीर मेलो, ४ ताका पुरलो, तिसऱ्या दिसा तो शास्त्रा प्रमाण जिवंत जालो, ५ आनी तो केफाक आनी उपरांत बारा जाणांक प्रगट जालो. ६ ते उपरांत एकाच वेळार पांचशें परस चड भाव-भयणींक तो दिसलो, तातूंतले चडशे अजून जियेतात, जरी कांय जाण न्हीद आयल्यात. ७ मागीर तो जाकोबाक, उपरांत सगळ्या प्रेषितांक, ८ आनी निमाणें म्हाकाय, विकृत जल्मल्ल्या मनशाक दिसलो.
९ कित्याक हांव प्रेषितां मदलो सगळ्यांत ल्हान आनी ताका प्रेषित म्हणपाक लेगीत फावो ना, कारण हांव देवाच्या इगर्जेक त्रास दितां. १० पूण देवाच्या कृपेन हांव जें आसां तें जालां आनी ताची म्हजेर केल्ली कृपा निरर्थक जाली ना. ना, हांवें तांकां सगळ्यां परस चड कश्ट घेतले-तरी हांव न्हय, पूण म्हजे वांगडा आशिल्ली देवाची कृपा. ११ मागीर हांव वा ते, हें आमी प्रचार करतात आनी तुमी हें मानले.
मेल्ल्या मनशांचें पुनर्जिवंतपण
१२ पूण ख्रिस्त मेल्ल्यांतल्यान जिवंत जाला असो प्रचार केल्यार तुमच्यांतले कांय जाण मेल्ल्यांचें पुनर्जिवंतपण ना अशें कशें म्हणूं येता? १३ मेल्ल्यांचें पुनर्जिवंतपण ना जाल्यार, ख्रिस्त लेगीत जिवंत जावंक ना. १४ आनी ख्रिस्त जिवंत जावंक ना जाल्यार आमचो प्रचार निरुपयोगी आनी तुमचो भावार्थूय निरुपयोगी. १५ ताचे परस चड आमी देवा विशीं खोटे साक्षी जावन मेळटात, कित्याक देवा विशीं आमी गवाय दिल्या की ताणें क्रिस्ताक मेल्ल्यांतल्यान जिवंत केलो. पूण खरें म्हणल्यार मेल्ले जिवंत जावंक नात जाल्यार ताणें ताका जिवंत केलो ना. १६ कित्याक मेल्ल्यांक जिवंत जावंक ना जाल्यार ख्रिस्तूय जिवंत जावंक ना. १७ आनी ख्रिस्त जिवंत जावंक ना जाल्यार तुमचो भावार्थ निरर्थक; तुमी अजूनय तुमच्या पातकांत आसात. १८ तेदनां ख्रिस्तांत न्हिदिल्लेय गमावतात. १९ ह्या जिविता खातीर आमकां ख्रिस्ताचेर आशा आसत जाल्यार, आमी सगळ्या लोकां मदीं चड दयाळू आसात.१ कोरिंतकारांक १५:३-१९ (इ.स. ५७)
आनी आमची गजाल म्हणल्यार आमी दर वराक स्वताक धोको कित्याक घालतात? ३१ हांव दर दिसा मरणाक तोंड दितां- होंय, जशें हांव तुमचे विशीं आमच्या प्रभू क्रिस्त जेजूंत अभिमान बाळगता. ३२ हांव इफेजांत मनशां परस चड आशेन रानवटी जनावरां कडेन झुजलो जाल्यार म्हाका कितें मेळ्ळां? मेल्ल्यांक जिवंत जावंक ना जाल्यार .
महाबली , (राजा बली चक्रवर्ती) हो केरळा भोंवतणी खंय तरी अस्तित्वांत आशिल्लो राक्षस-राजा. तो इतलो बळिश्ट आशिल्लो की देवांक ताचे कडल्यान धोको दिसता. देखून विष्णुचो वामन अवतार वामनान ताका फटोवन पाताळांत धाडलो.
महाभारत राजपुत्रांचो गुरू कृपा , कुरुक्षेत्र झुजांतल्यान जिवंत उरिल्ल्या तीन कौरवांतलो एक आशिल्लो. असो अद्भुत गुरू जावन कृष्णान ताका अमरत्व दिलें आनी तो आयज जिवो आसा.
मार्कंडेय हो एक पुर्विल्लो ऋषी, ताचो उल्लेख महाभारतांत मेळटा, ताका शिवान आपले भक्तीखातीर अमरत्व दिल्लें.
चिरंजीवी इतिहासीक आसात काय?
प्रेरणादायक पौराणीक व्यक्ती म्हणून तांकां आदर आसलो तरी इतिहासांत चिरंजीवी लोकांक मान्यताय मेळूंक ना. तांचे कडेन प्रत्यक्षदर्शी मेळिल्ल्याची नोंद खंयच्याच इतिहासकारान केल्ली ना. पुराणकथांनी उल्लेख केल्लीं जायतीं थळां भौगोलिक नदरेन मेळूंक शकनात. महाबहरात, रामायण, पुराण ह्या सारक्या बरयल्ल्या स्त्रोतांची इतिहासीक नदरेन सत्यापीत करप कठीण आसा. देखीक- रामायण इ.स.प .५ व्या शेंकड्यांत बरयल्लें अशें विद्वानांचें मुल्यांकन केलां . पूण सेटिंग त्रेतायुगांत, 870000 वर्सां आदीं, ह्या घडणुकां खातीर प्रत्यक्षदर्शी स्रोत कठीण. तशेंच महाभारताची रचना इ.स.प.तीनव्या ते तिसऱ्या शेंकड्यामदीं केन्ना तरी जाल्ली , जाल्यार घडये इ.स.प.८-९ व्या शेंकड्यांतल्या घडणुकांचें वर्णन केल्लें . लेखकांनी तांणी सांगिल्लीं घडणुको शेंकड्यांनी वर्सां आदीं घडिल्लीं आशिल्ल्यान तीं पळोवंक नाशिल्लीं.
जेजूच्या पुनर्जल्माची इतिहासीक नदरेन तपासणी केल्या.
जेजू अस्तित्वांत आशिल्लो आनी इतिहासाच्या मार्गांत बदल घडोवन हाडपी भौशीक मरण मेलो हें निश्चीत. लौकिक इतिहासांत जेजू आनी ताच्या काळांतलो संवसाराचेर ताचो परिणाम हांचेविशीं जायते उल्लेख नोंद जाल्यात. दोन पळोवया.
टॅसिटस हें वखद
रोमन गव्हर्नर-इतिहासकार टॅसिटस हाणें रोमन सम्राट नीरोन पयल्या शेंकड्यांतल्या क्रिस्तांवांक (इ.स. ६५ वर्सा) कसो फांशी दिली हाची नोंद करतना जेजूचो एक आकर्शक उल्लेख केला , जांकां नीरोन रोम लासपाचो आरोप केलो. टॅसिटसान बरयल्लें तें पळयात:
‘नीरो… सगळ्यांत उत्कृश्ट छळांनी ख्यास्त दिवपी, सादारणपणान क्रिस्तांव म्हणपी व्यक्ती, जांकां तांच्या व्हडपणाक लागून दुस्वास जाताले. ह्या नांवाचो संस्थापक क्रिस्ताक टायबेरियसाच्या काळांत जुदेयाचो वकील पोंटियस पिलातान जिवेशीं मारलो; पूण कांय काळा खातीर दवरिल्लो विनाशकारी अंधश्रध्दा परतून फुटलो, फकत जुदेयांतल्यान न्हय, जंय ही दुराचाराची सुरवात जाली, पूण रोम शारांतल्यानय’.टॅसिटस हें वखद. अॅनाल्स पंदराव्या. 44. 112 इ.स
‘ह्या वेळार एक बुदवंत मनीस आशिल्लो … जेजू. … बरें, आनी … सद्गुणी. आनी ज्यू आनी हेर राश्ट्रां मदले जायते लोक ताचे शिश्य जाले. पिलातान ताका खुर्सार मारपाचो आनी मरणाचो ख्यास्त दिलो. आनी ताचे शिश्य जाल्ल्या लोकांनी ताचें शिश्यत्व सोडलें ना. खुर्सार मारल्या उपरांत तीन दिसांनी तो तांकां प्रगट जालो आनी तो जिवो आसा अशें तांणी कळयलें’.जोसेफस हांणी केला. ९० इ.स. पुर्विल्लीं वस्तू xviii. ३३ हें नांव
जोसेफस हाणें पुष्टी केल्या की:
जेजू अस्तित्वांत आशिल्लो,
तो धर्मगुरू आशिल्लो,
ताच्या शिश्यांनी जेजूक मेल्ल्यांतल्यान जिवंत जाल्ल्याची जाहीर घोशणा केली.
ह्या इतिहासीक झलकींवयल्यान क्रिस्ताचें मरण ही एक नामनेची घडणूक आशिल्ली आनी ताच्या शिश्यांनी ताच्या पुनर्जल्माचो प्रस्न ग्रीक-रोमन संवसारांत जबरदस्तीन घालो अशें दिसून येता.
जेजूची चळवळ जुदेयांत सुरू जाली पूण रोखडीच रोमांत जाली अशें जोसेफस आनी टॅसिटस हांणी स्पश्ट केलां
इतिहासीक फाटभूंय – बायबलांतल्यान
पुर्विल्ल्या संवसारांत हो भावार्थ कसो फुडें सरलो हाचेविशीं लूक हो इतिहासकार आनीक तपशील दिता.
याजक आनी देवळाच्या राखणदारांचो सेनापती आनी सदुकी लोक लोकां कडेन उलयतना पेद्रू आनी जुांव हांचे कडेन गेले. २ प्रेषित लोकांक शिकयताले, जेजूंतल्यान मेल्ल्या मनशांचें पुनर्जिवंतपणाची घोशणा करताले म्हणून तांकां खूब त्रास जालो. ३ तांणी पेद्रू आनी जुांवाक धरले आनी सांज जाल्ली म्हणून तांकां दुसऱ्या दिसा मेरेन बंदखणींत दवरले. ४ पूण संदेश आयकल्ल्या जायत्या जाणांनी विस्वास दवरलो; देखून भावार्थी मनशांचो आंकडो सुमार पांच हजार मेरेन वाडलो.
५ दुसऱ्या दिसा जेरुसलेमांत राज्यकर्ते, जाण्टे आनी कायद्याचे शिक्षक मेळ्ळे. ६ मुखेल याजक हन्नास थंय आशिल्लो आनी तशेंच कायफा, जुांव, अलेक्झांडर आनी हेर मुखेल याजकाच्या कुळांतले लोक आशिल्ले. ७ तांणी पेद्रू आनी जुांवाक आपल्या मुखार हाडून तांकां विचारपाक सुरवात केली: “तुमी खंयच्या बळग्यान वा खंयच्या नांवान हें केलें?”
८ मागीर पवित्र आत्म्यान भरिल्लो पेद्रू तांकां म्हणालो: “ राज्यपाल आनी जाण्टे ! हो मनीस तुमच्या मुखार उबो रावता 11 जेजू आसा
“’तुमी बांदप्यांनी न्हयकारलो तो फातर, जो कोनशाचो फातर जाला.’ [ ए ]
१३ जेन्नां तांकां पेद्रू आनी जुांवाचें धैर पळेलें आनी ते अशिक्षीत, सादारण मनीस आसात हें कळ्ळें तेन्नां तांकां अजाप जालें आनी हे मनीस जेजू वांगडा आशिल्ले हाची तांणी दखल घेतली. १४ पूण बरे जाल्लो मनीस आपल्या वांगडा उबो रावताना तांकां दिसूंक लागलो म्हणून तांकां कांयच सांगूंक मेळ्ळें ना. १५ तेदनां तांणी तांकां सभाघरांतल्यान भायर सरपाचो आदेश दिलो आनी उपरांत एकठांय बसले. १६ “आमी ह्या मनशां कडेन कितें करपाचे?” तांणी विचारलें. “जेरुसलेमांत रावपी सगळ्यांक कळटा की तांणी एक उल्लेखनीय चिन्नां केल्या आनी आमी तें न्हयकारूंक शकनात. 17 पूण ही गजाल लोकां मदीं आनीक पातळची न्हय म्हूण आमी तांकां शिटकावणी दिवंक जाय की आतां कोणा कडेन ह्या नांवान उलोवंक नाका.”प्रेषितांचीं कृत्यां 4:1-17 (सुमार 63 इ.स.)
अधिकार् यांचो आनीक विरोध
मागीर सदुकींच्या पंगडाचे वांगडी मुखेल याजक आनी ताच्या वांगड्यांक मत्सर जालो. १८ तांणी प्रेषितांक धरून भौशीक बंदखणींत दवरले. १९ पूण रातच्या वेळार सर्वेस्पराच्या एका देवदूतान बंदखणीचीं दारां उगडून तांकां भायर काडले. २० ताणें म्हणलें, “जा, देवळाच्या आंगणांत उबो राव आनी लोकांक ह्या नव्या जिविता विशीं सगळें सांग.”
२१ फांतोडेर ते तांकां सांगिल्ले प्रमाण देवळाच्या आंगणांत भितर सरले आनी लोकांक शिकवंक लागले.
मुखेल याजक आनी ताच्या वांगड्यांक पावले तेन्ना तांणी महायाजक-इज्रायलाच्या जाण्ट्यांची पुराय सभा- एकठांय आपोवन प्रेषितांक बंदखणींत धाडले. २२ पूण जेलांत पावतकच अधिकाऱ्यांक ते थंय मेळूंक ना. देखून तांणी परत वचून कळयलें: २३ “आमकां जेल सुरक्षीतपणान कुलूप लायिल्ली मेळ्ळी आनी दारांक राखणदार उबे रावले, पूण तीं उगडटना आमकां भितर कोणूच मेळ्ळो ना.” २४ ही खबर आयकून देवळाच्या राखणदारांचो सेनापती आनी मुखेल याजक हांकां लागून कितें जावं येता असो प्रस्न पडलो.
२५ तेदनां कोणे तरी येवन म्हणलें, “पळयात, तुवें बंदखणींत घाल्ले मनीस देवळाच्या आंगणांत उबे रावून लोकांक शिकयतात.” २६ तेन्नां सेनापती आपल्या अधिकाऱ्यां सयत गेलो आनी प्रेषितांक हाडले. तांणी बळगें वापरलें ना, कारण लोक तांकां फातर मारतले असो भंय तांकां दिसतालो.
२७ प्रेषितांक हाडून मुखेल याजकान चवकशी करपाक सभा मुखार हाजीर केले. २८ “ह्या नांवान शिकवंक नाका म्हण आमी तुमकां खर आज्ञा दिल्यात,” ताणें सांगलें. “तरी तुवें जेरुसलेम तुज्या शिकवणेन भरला आनी ह्या मनशाच्या रगताक लागून आमकां गुन्यांवकार करुंक थारायलां.”
२९ पेद्रू आनी हेर प्रेषितांनी जाप दिली: “आमी मनशां परस देवाचें आज्ञा पाळूंक जाय! ३० आमच्या पूर्वजांच्या देवान जेजूक मेल्ल्यांतल्यान जिवंत केलो-तुवें ताका खुर्सार फांशी दिवन मारलो. ३१ इज्रायलाक पश्चात्ताप करुंक आनी तांचीं पात्कां माफ करुंक देवान ताका आपल्या उजव्या हातांत उबारलो, आनी इज्रायलाक पश्चात्ताप करुंक आनी तांचीं पात्कां माफ करुंक जाय आत्मो, जाका देवान आपली आज्ञा पाळपी लोकांक दिला.”
३३ हें आयकून तांकां राग आयलो आनी तांकां मारून उडोवपाची इत्सा जाली. ३४ पूण सगळ्या लोकांनी मान दिवपी गमलीएल नांवाचो एक फरीसी सभाघरांत उबो रावून त्या मनशांक थोडो वेळ भायर दवरपाचो आदेश दिलो. ३५ मागीर ताणें महासभाक संबोधीत केलें: “इज्रायलांतले मनीस, तुमी ह्या मनशां कडेन कितें करपाचो विचार करतात, ताचेर बारीकसाणेन विचार करात. ३६ कांय काळापयलीं थ्यूदास आपूण कोण तरी अशें म्हणत हाजीर जालो आनी सुमार चारशें मनीस ताचे कडेन एकठांय आयले , ताका मारलो, ताचे सगळे अनुयायी शिंपडले आनी सगळें कांयच जालें ना बंडांत ताकाय मारलो आनी ताचे सगळे अनुयायी शिंपडले 38 देखून, ह्या मनशांक सोडून दिवचें, कारण तांचो हेतू वा वावर मनशाच्या मूळचो आसल्यार, तो अपेशी थारतलो .
हो नवो समज थांबवपाक ज्यू फुडाऱ्यांनी कसो व्हड यत्न केलो तें पळयात. हे सुरवेचे वाद जेरुसलेमांत जाले, त्याच शारांत जंय फकत कांय सप्तकां आदीं तांणी जेजूक जाहीरपणान फांशी दिली .
ह्या इतिहासीक डेटा वयल्यान आमी पर्यायाचें वजन करून आनी कितें अर्थ आसा तें पळोवन पुनर्जल्माची चवकशी करूंक शकतात.
जेजूची कूड आनी कबर
मेल्ल्या क्रिस्ताच्या थड्या विशीं आमचे कडेन फकत दोन पर्याय आसात. एक तर त्या इस्टर आयतारा सकाळीं थडगी रिती आशिल्ली वा तातूंत ताची कूड आशिल्ली. हेर पर्याय नात.
पुनर्जल्म संदेशाक विरोध करपी ज्यू फुडाऱ्यांनी ताका कुडीन खंडन केलो ना
जेजूची कूड आशिल्ली ती कबर देवळा पासून पयस नाशिल्ली, जंय ताचे शिश्य तो मेल्ल्यांतल्यान जिवंत जाला अशें लोकांक बोवाळ करताले. ज्यू फुडाऱ्यांक फकत थडग्यांतली कूड दाखोवन आपलो पुनर्जल्म संदेश बदनाम करप सोंपें आसूंक जाय आशिल्लें. इतिहासांतल्यान दिसून येता की पुनर्जिवंतपणाचो संदेश (जो अजूनय थडग्यांत आशिल्ली कूड आशिल्ल्यान असिध्द आसा) थड्या लागसारच सुरू जालो, जंय पुरावे सगळ्यांक मेळटाले. ज्यू फुडाऱ्यांनी एक कूड दाखोवन आपलो संदेश खंडीत करूंक नाशिल्ल्यान थडग्यांत दाखोवपाक कूड नाशिल्ली.
जेरुसलेमांतल्या पुनर्जिवंतपणाच्या संदेशाचेर हजारांनी लोकांनी विस्वास दवरलो
हजारांनी लोकांनी ह्या वेळार जेरुसलेमांत जेजूच्या भौतीक पुनर्जल्माचेर विस्वास दवरून धर्मांतर केलो. तुमी जर गर्देंतल्या लोकां मदले एक आसले, ताचो संदेश खरो आसा काय कितें असो प्रस्न विचारून, तुमी निदान दनपारां जेवपाचो ब्रेक घेवन थडग्यांत वचून एक नदर मारून थंय अजून मडें आसा काय ना? जेजूची कूड अजूनय थडग्यांत आसली जाल्यार प्रेषितांच्या संदेशाचेर कोणूच विस्वास दवरचो नासलो. पूण जेरुसलेमांतल्यान सुरू जावन तांकां हजारांनी अनुयायी मेळ्ळे अशें इतिहासांत नोंद जाता. जेरुसलेमांत अजूनय एक कूड आसली जाल्यार तें अशक्य आसतलें. जेजूची कूड थडग्यांत उरल्यार विडंबनात्मक गजाली निर्माण जातात. ताका कसलोच अर्थ ना.
गूगल मॅप जेरुसलेम मांडावळ. जेजूच्या थड्याचीं दोन संभाव्य सुवाती (दोनूय एक कूड नाशिल्लीं) जेरुसलेम देवळा पासून पयस नात जंय अधिकार् यांनी प्रेषितांचो संदेश आडावपाचो यत्न केलो
शिश्यांनी मडें चोरलें काय?
तर कुडीचें कितें जालें? सगळ्यांत चड विचारांत घेतिल्लें स्पश्टीकरण अशें जालां की शिश्यांनी स्वता थडग्यांतल्यान मडें चोरून व्हेली, खंय तरी लिपोवन दवरली आनी मागीर हेरांक चुकीची वाट दाखोवंक मेळ्ळी.
तांणी हें येसस्वीपणान वेवस्थापन केलें आनी मागीर तांणी आपल्या फटोवपाचेर आदारिल्लो धर्मीक श्रध्दा सुरू केलो अशें समजा. पूण प्रेषितांचीं कृत्यां आनी जोसेफस ह्या दोगांयच्या विवरणाक फाटीं पळयल्यार आमी लक्षांत घेतात की वाद “प्रेषित लोकांक शिकयताले आनी जेजूंत मेल्ल्या मनशांचें पुनर्जिवंतपण जाहीर करताले” असो आशिल्लो. हो विशय तांच्या लेखनांत सगळेकडेन आसा. पावलू, आनीक एक प्रेषित, क्रिस्ताच्या पुनर्जिवंतपणाचें म्हत्व कशें रेट करता तें पळयात:
कित्याक म्हाका मेळ्ळें तें हांवें तुमकां पयलें म्हत्वाचें म्हण सांगलां: शास्त्रा प्रमाणें ख्रिस्त आमच्या पात्कां खातीर मेलो, ४ ताका पुरलो, तिसऱ्या दिसा तो शास्त्रा प्रमाण जिवंत जालो, ५ आनी तो केफाक आनी उपरांत बारा जाणांक प्रगट जालो. ६ ते उपरांत एकाच वेळार पांचशें परस चड भाव-भयणींक तो दिसलो, तातूंतले चडशे अजून जियेतात, जरी कांय जाण न्हीद आयल्यात. ७ मागीर तो जाकोबाक, उपरांत सगळ्या प्रेषितांक, ८ आनी निमाणें म्हाकाय, विकृत जल्मल्ल्या मनशाक दिसलो.
९ कित्याक हांव प्रेषितां मदलो सगळ्यांत ल्हान आनी ताका प्रेषित म्हणपाक लेगीत फावो ना, कारण हांव देवाच्या इगर्जेक त्रास दितां. १० पूण देवाच्या कृपेन हांव जें आसां तें जालां आनी ताची म्हजेर केल्ली कृपा निरर्थक जाली ना. ना, हांवें तांकां सगळ्यां परस चड कश्ट घेतले-तरी हांव न्हय, पूण म्हजे वांगडा आशिल्ली देवाची कृपा. ११ मागीर हांव वा ते, हें आमी प्रचार करतात आनी तुमी हें मानले.
मेल्ल्या मनशांचें पुनर्जिवंतपण
१२ पूण ख्रिस्त मेल्ल्यांतल्यान जिवंत जाला असो प्रचार केल्यार तुमच्यांतले कांय जाण मेल्ल्यांचें पुनर्जिवंतपण ना अशें कशें म्हणूं येता? १३ मेल्ल्यांचें पुनर्जिवंतपण ना जाल्यार, ख्रिस्त लेगीत जिवंत जावंक ना. १४ आनी ख्रिस्त जिवंत जावंक ना जाल्यार आमचो प्रचार निरुपयोगी आनी तुमचो भावार्थूय निरुपयोगी. १५ ताचे परस चड आमी देवा विशीं खोटे साक्षी जावन मेळटात, कित्याक देवा विशीं आमी गवाय दिल्या की ताणें क्रिस्ताक मेल्ल्यांतल्यान जिवंत केलो. पूण खरें म्हणल्यार मेल्ले जिवंत जावंक नात जाल्यार ताणें ताका जिवंत केलो ना. १६ कित्याक मेल्ल्यांक जिवंत जावंक ना जाल्यार ख्रिस्तूय जिवंत जावंक ना. १७ आनी ख्रिस्त जिवंत जावंक ना जाल्यार तुमचो भावार्थ निरर्थक; तुमी अजूनय तुमच्या पातकांत आसात. १८ तेदनां ख्रिस्तांत न्हिदिल्लेय गमावतात. १९ ह्या जिविता खातीर आमकां ख्रिस्ताचेर आशा आसत जाल्यार, आमी सगळ्या लोकां मदीं चड दयाळू आसात.१ कोरिंतकारांक १५:३-१९ (इ.स. ५७)
आनी आमची गजाल म्हणल्यार आमी दर वराक स्वताक धोको कित्याक घालतात? ३१ हांव दर दिसा मरणाक तोंड दितां- होंय, जशें हांव तुमचे विशीं आमच्या प्रभू क्रिस्त जेजूंत अभिमान बाळगता. ३२ हांव इफेजांत मनशां परस चड आशेन रानवटी जनावरां कडेन झुजलो जाल्यार म्हाका कितें मेळ्ळां? मेल्ल्यांक जिवंत जावंक ना जाल्यार .