सर्वशक्तिमान आनी मोगाळ रचणाराचें अस्तित्व न्हयकारून मांडल्ल्या वेगवेगळ्या कारणां मदीं हें चड करून वळेरेंत पयल्या क्रमांकाचेर आसता. तर्कशास्त्र बरोच सरळ दिसता. देव जर सर्वशक्तिमान आनी मोगाळ आसत जाल्यार मागीर तो संवसाराचेर नियंत्रण दवरूंक शकता आनी आमच्या बरेपणाक लागून ताचेर नियंत्रण दवरतलो. पूण संवसार इतलो दुख्ख, वेदना आनी मरणान भरिल्लो आसा की देव एक तर अस्तित्वांत आसूंक फावना, सगळी शक्त आसूंक फावना वा घडये मोगाळ आसूंक फावना. ह्या मुद्द्याचेर वाद घालपी लोकांचे कांय विचार पळयात.
“सैमीक जगांत वर्साक मेळपी वट्ट दुख्ख सगळ्या सभ्य चिंतपा भायर आसा. हें वाक्य रचपाक म्हाका लागपी मिनिटांत हजारांनी जनावरां जिवे खावपाक लागल्यात, हेर जायते जाण आपल्या जिवा खातीर धांवतात, भियेवन कुसकूट मारतात, हेरांक ल्हवू ल्हवू भितरल्यान रास्पिंग परजीवी खावपाक लागल्यात, हजारांनी सगळ्या तरांचे उपाशी, तान आनी… दुयेंस.”डॉकिन्स, रिचर्ड, “गॉड्स युटिलिटी फंक्शन,” सायन्टिफिक अमेरिकन , खंड. 273 (नोव्हेंबर 1995), पान 80‐85.
सगळें जिवीत मरणाचेर आदारीत आसा हें खरें आनी अपरिहार्य वास्तव. दर एका मांसाहारी प्राण्यान दुसऱ्या प्राण्याक मारून खावंक जाय… मोगाळ देव अशीं भंयकरताय कशी निर्माण करूंक शकतालो? …दुख्ख आनी मरण नासतना तिगोवन दवरपाक आनी तिगोवन दवरपाक मेळपी प्राणीसंसार तयार करप हें सर्वज्ञ देवतेच्या क्षमताय भायर आसचें ना हें खात्रीचें.चार्ल्स टेम्पलटन, देवाक निरोप . 1996 पृष्ठ 197-199
पूण ह्या प्रस्नांत बुडून पळयल्यार सुरवेक दिसता ताचे परस तो रोखडोच चड गुंतागुंतीचो दिसतलो. रचणाराक काडून उडोवप एका विरोधाभासाचेर क्रॅश जाता. ह्या प्रस्नाची पुराय बायबलांतली जाप समजून घेतल्यार दुख्ख आनी मरण हांचे मुखार बळिश्ट आशा मेळटा.
बायबलांतली संवसारीक बांदावळ नदर
बायबलांतली संवसारीक नदर काळजीपूर्वक मांडून ह्या प्रस्नाचेर विचार करया. बायबलाची सुरवात देव अस्तित्वांत आसा आनी तो खरेंच सगळ्यांत बळिश्ट, न्याय्य, पवित्र आनी मोगाळ आसा अशा आदारान जाता. सादेपणान सांगपाचें जाल्यार तो सदांच . ताची शक्त आनी अस्तित्व हेर खंयच्याच गजालीचेर आदारून ना. आमचें पयलें आकृतीबंध हें स्पश्ट करता.
बायबलांतली संवसारीक नदर सर्वशक्तिमान रचणाराच्या आदारान सुरू जाता
देवान, आपले इत्सेंतल्यान आनी शक्तींतल्यान मागीर कांयच नाशिल्ल्यान सैमाची निर्मिती केली (ex nihilo). आमी दुसऱ्या आकृतींत सैमाक वाटकुळो तपकिरी आयत म्हणून दाखयतात. ह्या आयतांत विश्वाची सगळी द्रव्यमान-ऊर्जा तशेंच विश्व ज्या सगळ्या भौतिक नेमांक लागून चलता, तांचो आस्पाव आनी तातूंत आस्पाव जाता. ते भायर जिवीत तयार करपाक आनी तिगोवन दवरपाक जाय आशिल्ली सगळी म्हायती हांगा आस्पावल्या. अशे तरेन रसायनशास्त्र आनी भौतिकीच्या भौतिक नेमांचो उपेग करपी प्रथिनांचो संकेत दिवपी डीएनएचोय सैमांत आस्पाव जाता. ही पेटी व्हडली, पूण म्हत्वाचें म्हणल्यार ती देवाचो भाग न्हय. सैम ताचेपरस वेगळो आसून, सैम पेटीन देवाचें प्रतिनिधित्व करपी मेघापसून वेगळो अशें दाखयलां. देवान आपली शक्त आनी गिन्यान वापरून सैम तयार केलो, देखून आमी देवा कडल्यान सैमांत वचपी बाणान हें दाखोवन दितात.
देव सैम रचता जातूंत विश्वाची द्रव्यमान-ऊर्जा आनी ताचे भौतिक नेम आस्पावतात. सैम आनी देव हे वेगवेगळे आसात
देवाच्या प्रतिमेंत रचिल्ली मनीसजात
तेन्ना देवान मनशाची रचणूक केली. मनीस द्रव्य-ऊर्जा तशेंच उरिल्ल्या सृश्टीप्रमाणच जैविक डीएनए म्हायती रचनापसून तयार जाल्लो आसता. आमी मनशाक सैम पेटी भितर दवरून हें दाखयतात. देवान सैमाच्या घटकांपसून मनशाची रचणूक केल्या हें समकोण बाण दाखयता. पूण देवान मनशाक अभौतिक, आध्यात्मिक आयामूय तयार केले. मनशाच्या ह्या खाशेल्या खाशेलपणाक बायबलांत ‘देवाच्या प्रतिमे प्रमाण तयार केल्लें’ अशें म्हणलां ( हांगा चड सोदून काडलां ). अशे तरेन देवान मनशाक द्रव्य-ऊर्जा आनी भौतिक नेमांभायर वचपी आध्यात्मिक क्षमता, क्षमता आनी खाशेलपणां दिलीं. आमी हाचें चित्रण देवा कडल्यान येवपी आनी सरळ मनशांत वचपी दुसरो बाणान (‘देवाची प्रतिमा’ अशें लेबल घालून) दाखयतात.
सैम भयण, सैम आवय न्हय
सैम आनी मनीस हे दोगूय देवान रचल्यात, मनीस भौतिक नदरेन सैमापसून तयार जाल्लो आनी तातूंत रावता. ‘सैम आवय’ विशींची नामनेची म्हण बदलून आमी हें वळखतात. सैम आमची आवय न्हय , पूण सैम आमची भयण. कारण बायबलांतल्या संवसारीक नदरेन सैम आनी मनीस हे दोगूय देवान रचल्यात. मनीस आनी सैम हांचे मदीं सारकेंपण आसा (भयणीं प्रमाण) पूण दोगांय एकाच स्त्रोता वयल्यान (परत भयणीं प्रमाण) मेळटात अशीय ही ‘सिस्टर नेचर’ ही कल्पना धरता. मनीस सैमांतल्यान येना, पूण सैमाच्या घटकांपसून तयार जाल्लो आसता.
सैम ही आमची ‘भयण’, सैम आवय न्हय
सैम: अन्यायी आनी अनैतिक – देव कित्याक?
आतां सैम क्रूर आसता आनी न्यायाक कसलोच अर्थ आसा अशें वावुरना हें आमी पळयतात. आमी आमच्या आकृतींत हें गुणधर्म सैमाक जोडटात. डॉकिन्स आनी टेम्पलटन हांणी वयर हें कलाकुसरीन मांडलां. तांच्या संकेता प्रमाण आमी परतून रचणारा कडेन चिंतन करतात आनी ताणें असो अनैतिक सैम कसो निर्माण करूंक शकतालो अशें विचारतात. हो नैतीक वाद चालीक लावपी नैतिक तर्क करपाची आमची जन्मजात क्षमता, रिचर्ड डॉकिन्स हाणें इतले वाक्पटुपणान उक्तायल्या.
आमच्या नैतीक निर्णयांक चालना दिवप हें एक सार्वत्रिक नैतीक व्याकरण … भाशे प्रमाण आमचें नैतिक व्याकरण तयार करपी तत्वां आमच्या जागृतायेच्या रडारा सकयल उडटात”रिचर्ड डॉकिन्स, द गॉड डिल्यूशन . पृ. 223 हें नांव
लौकिक संवसारदृष्टी – सैम आवय
आमच्या आवडीक जाप मेळनाशिल्ल्यान जायते जाण मागीर सैम आनी मनीसजात दोनूय तयार करपी अतींद्रीय निर्मात्याची कल्पना न्हयकारतात. देखून आतां आमची संवसारीक नदर धर्मनिरपेक्ष जाल्या आनी अशी दिसता.
आमी देवाक आमकां तयार करपी कारण म्हूण काडून उडयला आनी अशे तरेन ‘देवाची प्रतिमा’ घेवन मनशाची खाशेलपणूय आमी काडून उडयल्या. डॉकिन्स आनी टेम्पलटन हांणी प्रचारांत हाडिल्ली हीच संवसारीक नदर आनी आयज अस्तंती समाजांत ती व्याप्त आसा. उरता तें फकत सैम, द्रव्यमान-ऊर्जा आनी भौतिक नेम. देखून सैमान आमकां रचला अशें म्हणपाक कथनांत बदल केला. त्या कथनांत सैमीक उत्क्रांती प्रक्रियेन मनशाक मुखार हाडलो . सैम, ह्या नदरेन खरेंच आमची आवय. कारण आमचे विशीं सगळें, आमचीं क्षमता, क्षमता आनी खाशेलपणां सैमा कडल्यान येवंक जाय, कारण हेर कारण ना.
नैतिक दुविधा
पूण हाका लागून आमच्या दुविधा कडेन पावतात. मनशां कडेन ती नैतिक क्षमता अजूनय आसा, जी डॉकिन्स ‘नैतिक व्याकरण’ अशें वर्णन करता. पूण एक अनैतिक (वायट नैतीकताये प्रमाण अनैतिक न्हय, पूण नैतिकता फकत मेकअपचो भाग न्हय हातूंत अनैतिक) सैम अत्याधुनीक नैतीक व्याकरण आशिल्ले जीव कशे तयार करता? दुसरे तरेन सांगपाचें जाल्यार, देवा आड अन्यायी संवसाराचे अध्यक्षपद सांबाळपी नैतीक वाद, खरेंच न्याय आनी अन्याय आसा अशें पूर्वकल्पीत करता. पूण संवसार ‘अन्याय’ आशिल्ल्यान आमी देवा कडल्यान सुटका मेळ्ळी जाल्यार मागीर सुरवातीक ही ‘न्याय’ आनी ‘अन्याय’ ही कल्पना खंयच्यान मेळटा? सैमाक स्वता न्यायाचो आस्पाव आशिल्ल्या नैतीक आयामाची कसलीच सुलूस दिसना.
काळ नाशिल्ल्या विश्वाची कल्पना करात. अशा विश्वांत कोणाक ‘उशीर’ जावंक शकता? दोन आयामी विश्वांत कोणूय ‘दाट’ आसूं येता? तेच प्रमाण अनैतिक सैम हें आमचें एकमेव कारण अशें आमी थारायलें. म्हणल्यार आमी अनैतिक विश्वांत अनैतिक आसा अशी कागाळ करतात? नैतीक नदरेन वळखुपाची आनी तर्क करपाची ती तांक खंयच्यान येता?
मनशाक निमाणें कळटा की तो फकत योगायोगान भायर सरल्ल्या विश्वाच्या अभावुक विशालतेंत आपूण एकटोच आसा. ताचें नशीब खंयच स्पेलिंगांत सांगिल्लें ना, तशेंच ताचें कर्तव्यय ना. वयलें राज्य वा सकयल काळोख: ताका वेंचून काडप.“जॅक मोनोड हांणी केला
“विचाराच्या उत्क्रांतीच्या नमुन्यांत आतां अलौकिकतायेची गरज ना वा सुवात ना. धर्तरी निर्माण जाली ना, तिची उत्क्रांती जाली. तशेंच तातूंत रावपी सगळ्या जनावरां आनी वनस्पतींनीय, आमचो मनीस स्वता, मन आनी आत्मो तशेंच मेंदू आनी कूड हांचो आस्पाव जाता. धर्मूय तसोच जाका ताणें स्वता रचला… ”सर ज्युलियन हक्सली हांणी केला. 1959. शिकागो विद्यापिठांतल्या डार्विन शतवार्षिकांत केल्लीं टिप्पणीं. थॉमस हक्सली हाचो नातू सर ज्युलियन हो युनेस्कोचोय पयलो महासंचालक आशिल्लो
‘संवसाराक अर्थ आसचो न्हय म्हूण म्हाका हेतू आशिल्ले; ताका लागून ताचे कडेन ना अशें मानलें, आनी ह्या गृहीत धरणाचीं समाधानकारक कारणां सोदून काडपाक कसलीच अडचणी नासतना ताका येस आयलें. संवसारांत अर्थ मेळनाशिल्ल्या तत्वगिन्यानीक फकत शुध्द तत्वगिन्यानांतल्या एका समस्याचोच हुस्को नासता, ताणें व्यक्तिगतपणान आपल्याक जाय तशें करचें न्हय, वा ताच्या इश्टांनी राजकी सत्ता हातासून स्वताक चड फायदेशीर दिसपी पद्दतीन राज्यकारभार कित्याक करचो न्हय हें सिध्द करपाचोय ताका हुस्को आसता. … म्हजे खातीर अर्थहीनतायेचें तत्वगिन्यान मुळाव्यान मुक्तीचें, लैंगीक आनी राजकीय साधन आशिल्लें.’हक्सली, आल्दोस., एन्ड्स अँड मीन्स , पान 270 आनी उपरांत.
आमी आतां दुसऱ्याच्या घरांत सोयरे अशें आमकां दिसना आनी देखून आमची वागणूक आदीं आशिल्ल्या ब्रह्मांडीय नेमाच्या संचांतल्यान अनुरूप करपाची बंधनकारकता. आतां ती आमची निर्मिती. आमी नेम करतात. आमी वास्तवाचे मापदंड स्थापन करतात. आमी संवसार निर्माण करतात आनी तयार करतात म्हणून आमकां आतां भायल्या शक्तीं कडेन ऋणी अशें दिसना. आतां आमकां आमच्या वागणुकेचें न्याय दिवपाची गरज ना, कारण आतां आमी विश्वाचे शिल्पकार जाल्यात. आमी आमच्या भायर कांयच जापसालदार नात, कारण आमीच राज्य, सत्ता आनी वैभव सदांकाळ.जेरेमी रिफकिन, आल्जेनी अ न्यू वर्ड—अ न्यू वर्ल्ड , पृ. 244 (व्हायकिंग प्रेस, न्यूयॉर्क), 1983. रिफकिन हो समाजाचेर विज्ञान आनी जैवतंत्रज्ञानाच्या परिणामाचेर खाशेलपण आशिल्लो अर्थशास्त्रज्ञ.
आतां उबी आसा तशी परिस्थिती – पूण आशेन
दुख्ख, वेदना आनी मरण ह्या संवसारांत कित्याक खाशेलपण आसा हाचो सारांश बायबलांत दिला. आमच्या बंडाच्या परिणामांतल्यान मरण आयलें. आयज आमी त्या बंडाच्या परिणामांत रावतात.
देखून, जशें पातक एका मनशा वरवीं संवसारांत भितर सरलें, आनी पातकांतल्यान मरण आयलें , आनी अशे तरेन सगळ्या मनशांक मरण आयलें, कारण सगळ्यांनी पातक केलेंरोमकारांक 5:12
आनी हांवें सिंहासना थावन एक व्हडलो आवाज आयकलो, “आतां देवाचें राबितो मनशां कडेन आसा आनी तो तांचे वांगडा जियेतलो. ते ताचे लोक आसतले आनी देव स्वता तांचे वांगडा आसतलो आनी तांचो देव जातलो.तो तांच्या दोळ्यांतलीं सगळीं दुकां पुसून उडयतलो.आतां मरण वा शोक वा रडप वा वेदना जावची ना , कारण पोरनी क्रमवारी गेलीप्रकासणी 21:3-4
आशा विपरीत
डॉ विल्यम प्रोव्हायन आनी वुडी एलेन हांचे तुळेंत पॉलान उक्तायिल्लो आशेचो फरक पळयात.
सर्वशक्तिमान आनी मोगाळ रचणाराचें अस्तित्व न्हयकारून मांडल्ल्या वेगवेगळ्या कारणां मदीं हें चड करून वळेरेंत पयल्या क्रमांकाचेर आसता. तर्कशास्त्र बरोच सरळ दिसता. देव जर सर्वशक्तिमान आनी मोगाळ आसत जाल्यार मागीर तो संवसाराचेर नियंत्रण दवरूंक शकता आनी आमच्या बरेपणाक लागून ताचेर नियंत्रण दवरतलो. पूण संवसार इतलो दुख्ख, वेदना आनी मरणान भरिल्लो आसा की देव एक तर अस्तित्वांत आसूंक फावना, सगळी शक्त आसूंक फावना वा घडये मोगाळ आसूंक फावना. ह्या मुद्द्याचेर वाद घालपी लोकांचे कांय विचार पळयात.
“सैमीक जगांत वर्साक मेळपी वट्ट दुख्ख सगळ्या सभ्य चिंतपा भायर आसा. हें वाक्य रचपाक म्हाका लागपी मिनिटांत हजारांनी जनावरां जिवे खावपाक लागल्यात, हेर जायते जाण आपल्या जिवा खातीर धांवतात, भियेवन कुसकूट मारतात, हेरांक ल्हवू ल्हवू भितरल्यान रास्पिंग परजीवी खावपाक लागल्यात, हजारांनी सगळ्या तरांचे उपाशी, तान आनी… दुयेंस.”डॉकिन्स, रिचर्ड, “गॉड्स युटिलिटी फंक्शन,” सायन्टिफिक अमेरिकन , खंड. 273 (नोव्हेंबर 1995), पान 80‐85.
सगळें जिवीत मरणाचेर आदारीत आसा हें खरें आनी अपरिहार्य वास्तव. दर एका मांसाहारी प्राण्यान दुसऱ्या प्राण्याक मारून खावंक जाय… मोगाळ देव अशीं भंयकरताय कशी निर्माण करूंक शकतालो? …दुख्ख आनी मरण नासतना तिगोवन दवरपाक आनी तिगोवन दवरपाक मेळपी प्राणीसंसार तयार करप हें सर्वज्ञ देवतेच्या क्षमताय भायर आसचें ना हें खात्रीचें.चार्ल्स टेम्पलटन, देवाक निरोप . 1996 पृष्ठ 197-199
पूण ह्या प्रस्नांत बुडून पळयल्यार सुरवेक दिसता ताचे परस तो रोखडोच चड गुंतागुंतीचो दिसतलो. रचणाराक काडून उडोवप एका विरोधाभासाचेर क्रॅश जाता. ह्या प्रस्नाची पुराय बायबलांतली जाप समजून घेतल्यार दुख्ख आनी मरण हांचे मुखार बळिश्ट आशा मेळटा.
बायबलांतली संवसारीक बांदावळ नदर
बायबलांतली संवसारीक नदर काळजीपूर्वक मांडून ह्या प्रस्नाचेर विचार करया. बायबलाची सुरवात देव अस्तित्वांत आसा आनी तो खरेंच सगळ्यांत बळिश्ट, न्याय्य, पवित्र आनी मोगाळ आसा अशा आदारान जाता. सादेपणान सांगपाचें जाल्यार तो सदांच . ताची शक्त आनी अस्तित्व हेर खंयच्याच गजालीचेर आदारून ना. आमचें पयलें आकृतीबंध हें स्पश्ट करता.
बायबलांतली संवसारीक नदर सर्वशक्तिमान रचणाराच्या आदारान सुरू जाता
देवान, आपले इत्सेंतल्यान आनी शक्तींतल्यान मागीर कांयच नाशिल्ल्यान सैमाची निर्मिती केली (ex nihilo). आमी दुसऱ्या आकृतींत सैमाक वाटकुळो तपकिरी आयत म्हणून दाखयतात. ह्या आयतांत विश्वाची सगळी द्रव्यमान-ऊर्जा तशेंच विश्व ज्या सगळ्या भौतिक नेमांक लागून चलता, तांचो आस्पाव आनी तातूंत आस्पाव जाता. ते भायर जिवीत तयार करपाक आनी तिगोवन दवरपाक जाय आशिल्ली सगळी म्हायती हांगा आस्पावल्या. अशे तरेन रसायनशास्त्र आनी भौतिकीच्या भौतिक नेमांचो उपेग करपी प्रथिनांचो संकेत दिवपी डीएनएचोय सैमांत आस्पाव जाता. ही पेटी व्हडली, पूण म्हत्वाचें म्हणल्यार ती देवाचो भाग न्हय. सैम ताचेपरस वेगळो आसून, सैम पेटीन देवाचें प्रतिनिधित्व करपी मेघापसून वेगळो अशें दाखयलां. देवान आपली शक्त आनी गिन्यान वापरून सैम तयार केलो, देखून आमी देवा कडल्यान सैमांत वचपी बाणान हें दाखोवन दितात.
देव सैम रचता जातूंत विश्वाची द्रव्यमान-ऊर्जा आनी ताचे भौतिक नेम आस्पावतात. सैम आनी देव हे वेगवेगळे आसात
देवाच्या प्रतिमेंत रचिल्ली मनीसजात
तेन्ना देवान मनशाची रचणूक केली. मनीस द्रव्य-ऊर्जा तशेंच उरिल्ल्या सृश्टीप्रमाणच जैविक डीएनए म्हायती रचनापसून तयार जाल्लो आसता. आमी मनशाक सैम पेटी भितर दवरून हें दाखयतात. देवान सैमाच्या घटकांपसून मनशाची रचणूक केल्या हें समकोण बाण दाखयता. पूण देवान मनशाक अभौतिक, आध्यात्मिक आयामूय तयार केले. मनशाच्या ह्या खाशेल्या खाशेलपणाक बायबलांत ‘देवाच्या प्रतिमे प्रमाण तयार केल्लें’ अशें म्हणलां ( हांगा चड सोदून काडलां ). अशे तरेन देवान मनशाक द्रव्य-ऊर्जा आनी भौतिक नेमांभायर वचपी आध्यात्मिक क्षमता, क्षमता आनी खाशेलपणां दिलीं. आमी हाचें चित्रण देवा कडल्यान येवपी आनी सरळ मनशांत वचपी दुसरो बाणान (‘देवाची प्रतिमा’ अशें लेबल घालून) दाखयतात.
सैम भयण, सैम आवय न्हय
सैम आनी मनीस हे दोगूय देवान रचल्यात, मनीस भौतिक नदरेन सैमापसून तयार जाल्लो आनी तातूंत रावता. ‘सैम आवय’ विशींची नामनेची म्हण बदलून आमी हें वळखतात. सैम आमची आवय न्हय , पूण सैम आमची भयण. कारण बायबलांतल्या संवसारीक नदरेन सैम आनी मनीस हे दोगूय देवान रचल्यात. मनीस आनी सैम हांचे मदीं सारकेंपण आसा (भयणीं प्रमाण) पूण दोगांय एकाच स्त्रोता वयल्यान (परत भयणीं प्रमाण) मेळटात अशीय ही ‘सिस्टर नेचर’ ही कल्पना धरता. मनीस सैमांतल्यान येना, पूण सैमाच्या घटकांपसून तयार जाल्लो आसता.
सैम ही आमची ‘भयण’, सैम आवय न्हय
सैम: अन्यायी आनी अनैतिक – देव कित्याक?
आतां सैम क्रूर आसता आनी न्यायाक कसलोच अर्थ आसा अशें वावुरना हें आमी पळयतात. आमी आमच्या आकृतींत हें गुणधर्म सैमाक जोडटात. डॉकिन्स आनी टेम्पलटन हांणी वयर हें कलाकुसरीन मांडलां. तांच्या संकेता प्रमाण आमी परतून रचणारा कडेन चिंतन करतात आनी ताणें असो अनैतिक सैम कसो निर्माण करूंक शकतालो अशें विचारतात. हो नैतीक वाद चालीक लावपी नैतिक तर्क करपाची आमची जन्मजात क्षमता, रिचर्ड डॉकिन्स हाणें इतले वाक्पटुपणान उक्तायल्या.
आमच्या नैतीक निर्णयांक चालना दिवप हें एक सार्वत्रिक नैतीक व्याकरण … भाशे प्रमाण आमचें नैतिक व्याकरण तयार करपी तत्वां आमच्या जागृतायेच्या रडारा सकयल उडटात”रिचर्ड डॉकिन्स, द गॉड डिल्यूशन . पृ. 223 हें नांव
लौकिक संवसारदृष्टी – सैम आवय
आमच्या आवडीक जाप मेळनाशिल्ल्यान जायते जाण मागीर सैम आनी मनीसजात दोनूय तयार करपी अतींद्रीय निर्मात्याची कल्पना न्हयकारतात. देखून आतां आमची संवसारीक नदर धर्मनिरपेक्ष जाल्या आनी अशी दिसता.
आमी देवाक आमकां तयार करपी कारण म्हूण काडून उडयला आनी अशे तरेन ‘देवाची प्रतिमा’ घेवन मनशाची खाशेलपणूय आमी काडून उडयल्या. डॉकिन्स आनी टेम्पलटन हांणी प्रचारांत हाडिल्ली हीच संवसारीक नदर आनी आयज अस्तंती समाजांत ती व्याप्त आसा. उरता तें फकत सैम, द्रव्यमान-ऊर्जा आनी भौतिक नेम. देखून सैमान आमकां रचला अशें म्हणपाक कथनांत बदल केला. त्या कथनांत सैमीक उत्क्रांती प्रक्रियेन मनशाक मुखार हाडलो . सैम, ह्या नदरेन खरेंच आमची आवय. कारण आमचे विशीं सगळें, आमचीं क्षमता, क्षमता आनी खाशेलपणां सैमा कडल्यान येवंक जाय, कारण हेर कारण ना.
नैतिक दुविधा
पूण हाका लागून आमच्या दुविधा कडेन पावतात. मनशां कडेन ती नैतिक क्षमता अजूनय आसा, जी डॉकिन्स ‘नैतिक व्याकरण’ अशें वर्णन करता. पूण एक अनैतिक (वायट नैतीकताये प्रमाण अनैतिक न्हय, पूण नैतिकता फकत मेकअपचो भाग न्हय हातूंत अनैतिक) सैम अत्याधुनीक नैतीक व्याकरण आशिल्ले जीव कशे तयार करता? दुसरे तरेन सांगपाचें जाल्यार, देवा आड अन्यायी संवसाराचे अध्यक्षपद सांबाळपी नैतीक वाद, खरेंच न्याय आनी अन्याय आसा अशें पूर्वकल्पीत करता. पूण संवसार ‘अन्याय’ आशिल्ल्यान आमी देवा कडल्यान सुटका मेळ्ळी जाल्यार मागीर सुरवातीक ही ‘न्याय’ आनी ‘अन्याय’ ही कल्पना खंयच्यान मेळटा? सैमाक स्वता न्यायाचो आस्पाव आशिल्ल्या नैतीक आयामाची कसलीच सुलूस दिसना.
काळ नाशिल्ल्या विश्वाची कल्पना करात. अशा विश्वांत कोणाक ‘उशीर’ जावंक शकता? दोन आयामी विश्वांत कोणूय ‘दाट’ आसूं येता? तेच प्रमाण अनैतिक सैम हें आमचें एकमेव कारण अशें आमी थारायलें. म्हणल्यार आमी अनैतिक विश्वांत अनैतिक आसा अशी कागाळ करतात? नैतीक नदरेन वळखुपाची आनी तर्क करपाची ती तांक खंयच्यान येता?
मनशाक निमाणें कळटा की तो फकत योगायोगान भायर सरल्ल्या विश्वाच्या अभावुक विशालतेंत आपूण एकटोच आसा. ताचें नशीब खंयच स्पेलिंगांत सांगिल्लें ना, तशेंच ताचें कर्तव्यय ना. वयलें राज्य वा सकयल काळोख: ताका वेंचून काडप.“जॅक मोनोड हांणी केला
“विचाराच्या उत्क्रांतीच्या नमुन्यांत आतां अलौकिकतायेची गरज ना वा सुवात ना. धर्तरी निर्माण जाली ना, तिची उत्क्रांती जाली. तशेंच तातूंत रावपी सगळ्या जनावरां आनी वनस्पतींनीय, आमचो मनीस स्वता, मन आनी आत्मो तशेंच मेंदू आनी कूड हांचो आस्पाव जाता. धर्मूय तसोच जाका ताणें स्वता रचला… ”सर ज्युलियन हक्सली हांणी केला. 1959. शिकागो विद्यापिठांतल्या डार्विन शतवार्षिकांत केल्लीं टिप्पणीं. थॉमस हक्सली हाचो नातू सर ज्युलियन हो युनेस्कोचोय पयलो महासंचालक आशिल्लो
‘संवसाराक अर्थ आसचो न्हय म्हूण म्हाका हेतू आशिल्ले; ताका लागून ताचे कडेन ना अशें मानलें, आनी ह्या गृहीत धरणाचीं समाधानकारक कारणां सोदून काडपाक कसलीच अडचणी नासतना ताका येस आयलें. संवसारांत अर्थ मेळनाशिल्ल्या तत्वगिन्यानीक फकत शुध्द तत्वगिन्यानांतल्या एका समस्याचोच हुस्को नासता, ताणें व्यक्तिगतपणान आपल्याक जाय तशें करचें न्हय, वा ताच्या इश्टांनी राजकी सत्ता हातासून स्वताक चड फायदेशीर दिसपी पद्दतीन राज्यकारभार कित्याक करचो न्हय हें सिध्द करपाचोय ताका हुस्को आसता. … म्हजे खातीर अर्थहीनतायेचें तत्वगिन्यान मुळाव्यान मुक्तीचें, लैंगीक आनी राजकीय साधन आशिल्लें.’हक्सली, आल्दोस., एन्ड्स अँड मीन्स , पान 270 आनी उपरांत.
आमी आतां दुसऱ्याच्या घरांत सोयरे अशें आमकां दिसना आनी देखून आमची वागणूक आदीं आशिल्ल्या ब्रह्मांडीय नेमाच्या संचांतल्यान अनुरूप करपाची बंधनकारकता. आतां ती आमची निर्मिती. आमी नेम करतात. आमी वास्तवाचे मापदंड स्थापन करतात. आमी संवसार निर्माण करतात आनी तयार करतात म्हणून आमकां आतां भायल्या शक्तीं कडेन ऋणी अशें दिसना. आतां आमकां आमच्या वागणुकेचें न्याय दिवपाची गरज ना, कारण आतां आमी विश्वाचे शिल्पकार जाल्यात. आमी आमच्या भायर कांयच जापसालदार नात, कारण आमीच राज्य, सत्ता आनी वैभव सदांकाळ.जेरेमी रिफकिन, आल्जेनी अ न्यू वर्ड—अ न्यू वर्ल्ड , पृ. 244 (व्हायकिंग प्रेस, न्यूयॉर्क), 1983. रिफकिन हो समाजाचेर विज्ञान आनी जैवतंत्रज्ञानाच्या परिणामाचेर खाशेलपण आशिल्लो अर्थशास्त्रज्ञ.
आतां उबी आसा तशी परिस्थिती – पूण आशेन
दुख्ख, वेदना आनी मरण ह्या संवसारांत कित्याक खाशेलपण आसा हाचो सारांश बायबलांत दिला. आमच्या बंडाच्या परिणामांतल्यान मरण आयलें. आयज आमी त्या बंडाच्या परिणामांत रावतात.
देखून, जशें पातक एका मनशा वरवीं संवसारांत भितर सरलें, आनी पातकांतल्यान मरण आयलें , आनी अशे तरेन सगळ्या मनशांक मरण आयलें, कारण सगळ्यांनी पातक केलेंरोमकारांक 5:12
आनी हांवें सिंहासना थावन एक व्हडलो आवाज आयकलो, “आतां देवाचें राबितो मनशां कडेन आसा आनी तो तांचे वांगडा जियेतलो. ते ताचे लोक आसतले आनी देव स्वता तांचे वांगडा आसतलो आनी तांचो देव जातलो.तो तांच्या दोळ्यांतलीं सगळीं दुकां पुसून उडयतलो.आतां मरण वा शोक वा रडप वा वेदना जावची ना , कारण पोरनी क्रमवारी गेलीप्रकासणी 21:3-4
आशा विपरीत
डॉ विल्यम प्रोव्हायन आनी वुडी एलेन हांचे तुळेंत पॉलान उक्तायिल्लो आशेचो फरक पळयात.
